قورباغه‌ها

پریشب خواب عجیبی دیدم. آدم‌های توی خواب را نمی شناختم جز چند نفری که دو سه بار دیده بودمشان. همه چاقو به دست داشتند. چاقوهایی کوچک اما پهن و تیز. مثل یک بازی بود. دنبال هم می‌دویدیم و انگار اگر به هم می‌رسیدیم می‌شد چاقو را فرو کنیم توی گوشت کسی که به دام افتاده. یکی‌شان به من رسید. فکر نمی‌کردم چاقو را بلند کند و فرو کند در دستم. اما او چاقو را بلند کرد و مستقیم فرو کرد بین انگشت شست و اشاره‌ام. در خواب، نه از درد،‌که از ناباوری جیغ کشیدم. چاقو را در آورد. دستم تیر کشید. اما یک قطره خون هم بیرون نیامد. از درد به خودم پیچیدم. طرف مقابلم باز هم چاقویش را فرو کرد. از درد فریاد زدم. اما او باورش نمی‌شد. چون خونی نمی‌دید. فکر می‌کرد بازی است. نمی‌دانست آدم‌ها در بازی هم می‌میرند. در زنگ‌های تفریح هم کشته می‌شوند...

 

*پسرک‌ها شوخی شوخی

به قورباغه‌ها سنگ می‌پرانند

قورباغه‌ها

جدی جدی می‌میرند...

سُل

می‌دونی آقای دکتر؟ بیست و نه سالمه. اما انگاری بار هشتاد سال زندگی رو دوشمه. آقای دکتر امروز دو ساعت نشستم پشت پیانو. دو ساعت! می‌فهمی یعنی چی؟ واس منی که سه سال آزگار بود نشسته بودم پشت پیانو خیلیه! خیلی آقای دکتر! نیم ساعت اول فقط زل زدم به کلاویه‌ها. بعد به انگشتام. دوباره به کلاویه‌ها. بعد به انگشت‌هام. هی نگاه نگاه کردم به گوشت دستام که افتاده بودن روی پاهام. مث یه مُرده... مث یه حیوون لاجون... تا حالا دیدی یکی پیانو بزنه آقای دکتر؟ انگشتا روونن... مث باد که روون و آزاد می‌پیچه لای موآی درختا... مث انگشتام که وحشی می‌شد یه دفعه... می‌پیچید لای موهاش- ببخشید... لای کلاویه‌ها.... لای کلیدا.... بِمُلا رو خیلی دوست دارم آقای دکتر.... سنگینن... سیاهن... مث زندگی من... مث موهاش... مث بخت من آقای دکتر... از کله‌ی صبح تا بوق سگ کار می‌کنم آقای دکتر... هنوزم هشتم گروئه نهمه! تو می‌فهمی یعنی چی هشت آدم گروئه نهش باشه دکتر؟ با این حق ویزیتی که می‌گیری می‌فهمی؟ گمون نکنم... تو صبح به صبح می‌آی اینجا می‌شینی رو این مبل چرمی خوشگلت... لم می‌دی جلو دیوونه‌هایی مث من، گوش می‌دی به بدبختیامون... به نشخوارای ذهنی‌مون... بعدم یه نسخه می‌نویسی و تمام... حتما وسطاش کلی خدا رو شکر می‌کنی که خودت مثل ما خل و چل نیستی. نه دکتر؟ این تن بمیره نه؟ عصر هم می‌ری پیش زن و بچه‌ات... خونه‌ات کجاس دکتر؟ ولنجک؟ زعفرانیه؟ فرمانیه؟ می‌شناسم اون طرفا رو... خونه‌ یکی از شاگردام اونجا بود... از دوشنبه‌ها شروع شد. هر دوشنبه می‌رفتم خونه شون... خونه نگو... بگو کاخ! دکتر گوشت با منه؟ گفتم برات... صد بار گفتم... معلم خوبی نبودم... حواسم به انگشتاش بود تا به پیانو زدنش... 

داشتم می‌گفتم دکتر. تو چرا هیچی نمی‌گی وقتی پرت می‌شم از موضوع اصلی؟ آره. داشتم می‌گفتم. نشستم پشت پیانو. آخر سر دستامو آوردم بالا. انداختم رو کلاویه‌ها... انگشت شستم کوبیده شد رو "سُل"... سُسُسُلللل... پیچید صداش.... سل مهربون‌ترین کلیده دکتر. جیغ جیغو نیست مثل "دو" و "سی"....به فال نیک گرفتمش دکتر.... هی زدم... زدم... زدم... سل...سل...سل... یک ساعت سل زدم... پیشرفت کردم. نه؟ گوش دادم به حرفت... گفتی حواس خودمو پرت کنم... گفتی فکر نکنم بهش... به هیچی... گفتی پیانو دوست منه.... راست می‌گفتی... حواسمو پرت سُل کردم... سُل قشنگ‌ترین نُته.... می‌زد رو سُل می‌گفت‌ چی می‌شد اگه همه‌ی نتا سُل بودن؟ راست می‌گفت دکتر... قشنگ‌ترین بود... با اون کلید سیاه بالای سرش.... با اون طُره سیاه که افتاده بود رو ماه صورتش...  گوشت با منه دکتر؟ سُل قشنگ‌ترین بود... قشنگ‌ترین....

 

شکر-زهر

 

یاد، تنها چیزی است که نمی‌شود نیست کرد...

نمی‌شود مثل کاغذپاره‌های یک داستان ناتمام سوزاند و خاکسترش را داد به دست باد...

نمی‌شود مثل یک نخ سیگار دود کرد و هوایش را از عمق ریه‌ها فوت کرد توی هوا...

نمی‌شود مثل یک کابوس آشفته‌ی سیاه و سفید، از خواب پرید و نفس نفس زد و فردایش، فراموشش کرد...

 

مثل دو قاشق شکر

می ریزمش توی زندگی

هم می‌زنمش

و هر روز سر می‌کشم...

هست و نیست

هست و نیست...

 

رشته‌ی خیال

 

فیلم، داستان مردی است خیاط  در لندن دهه‌ی ۱۹۵۰ میلادی که برای اشراف‌زاده‌ها و افراد معروف لباس می‌دوزد. در ابتدای فیلم مرد عاشق پیشخدمتی ساده با لبخندی دلنشین می‌شود: آلما. آلما را وارد کارگاه خیاطی‌اش می‌کند و به خاطر اندام موزونش به عنوان مدل از او استفاده می‌کند. مرد در ابتدا عاشق دختر است وقتی لباس‌های خلق‌شده‌ی او را می‌پوشد. در واقع عاشق زیبایی‌ای است که خود به دختر افزوده. هیچ نشان دیگری از عشق بین آن‌ها نیست. مرد آرام، جدی، دقیق و عاشق سکوت است. هیچ چیز جز کارش آن چنان برای او اهمیتی ندارد. آلما کم‌کم این موضوع را با اعتراضاتی که مرد به او می کند، می‌فهمد و تلاش می‌کند جای واقعی خودش را در آن خانه پیدا کند و میل درونی خودش در نحوه‌ی پیش‌برد کارها را به طور ظریفی اعمال کند. فیلم در نشان دادن این لجاجت و پافشاری آلما بسیار زیبا عمل کرده. از صحنه‌ی ریختن نوشیدنی از پارچ توسط آلما گرفته-که در میانه‌های کار خیلی ظریف پارچ  را بالا می‌برد و به رشته‌ی نازک نوشیدنی که با سر و صدا در لیوان می‌ٰریزد نگاه می‌کند- تا صحنه‌ای که اصرار دارد به سلیقه‌ی خودش معشوقش را سورپرایز کند و برای انجام این کار با اعتماد به نفسی بچه گانه جلوی خواهر قدرتمند مرد می‌ایستد. یا وقتی که سر صبحانه مرد از شیوه‌ی به گمان او پر سر و صدای آلما برای مالیدن کره روی نان اعتراض می‌کند و آلما می‌گوید به نظرش او زیادی ایراد گیر است. ترفند آلما برای جلب توجه مرد شبیه خیلی از بازی‌هایی است که آدم‌ها این روزها در می‌آورند: آلما قارچی سمی را که خودش از باغ چیده می‌سابد و آن را داخل چای مرد می‌ریزد. مرد بیمار و ضعیف می‌شود و در آن روزهای ضعف آلما تمام‌قد به مراقبت از او می‌پردازد. گویی که اگر او نبود، هیچ‌کس دیگری به دادش نمی‌رسید و مرد جان می‌داد. تضاد این بخش از شخصیت مهرطلب و بدجنس آلما با سادگی‌اش عجیب و جالب از کار در آمده.

 

 

فیلم، فیلم کم سر و صدایی است. از دیالوگ‌های طولانی خبری نیست. کلمه‌ها آرام و شمرده شمرده تلفظ می‌شوند و شاید لهجه‌ی بریتانیایی بعضی شخصیت‌هاست که این آرامش را چند برابر می‌کند. حتی جایی که خیاط جلوی خواهرش با فریاد از ناآرامی و سردرگمی‌اش به خاطر حضور آلما در خانه می‌گوید،‌ چیزی از موسیقی آرام داستان کاسته نمی‌شود...

کادربندی‌ها و خود صحنه‌ها شاعرانه‌اند با رنگ‌هایی چشم‌نواز. انگار هر کدام قابلیت تبدیل شدن به یک عکس هنری زیبا را دارند. لباس‌ها‌ی زنان همگی زیبا و ویژه‌اند و بی‌دلیل نیست که فیلم برنده‌ی اسکار بهترین طراحی لباس شده است.

تنها عیب فیلم به نظر من ریتم آن است که گاهی کند می‌شود و ادامه‌ی تماشایش سخت به نظر می‌رسد. من فیلم را در سه بخش دیدم و البته ظرایف آن به قدری بود که در فاصله‌های بین این دیدن‌ها ذهنم درگیرشان بود. 

 

 ‌   * Phantom Thread (2017)-Paul Thomas Anderson

بازگشت

به قول بچه‌ها: منم بازی؟

 

یک چیزی را امسال بیشتر از هرچیز دیگری فهمیده‌ام: کلمات مأمن‌ترینند برای من. باید به کلمات برگشت. به تک‌تک حروف و آوا و واج‌های گرم دوست‌داشتنیشان... هیچ‌چیز و هیچ‌کس جای این پناهگاه را برای من نمی‌گیرد.

بیشتر اینجا می‌نویسم.

کاش کسی هنوز بخواند مرا...:)

و ما هم‌چنان...

به جست و جوی تو
بر درگاه ِ کوه میگریم،
در آستانه دریا و علف
 

به جستجوی تو
در معبر بادها می گریم
در چار راه فصول،
در چار چوب شکسته پنجره‌ای
که آسمان ابر آلوده را
قابی کهنه می گیرد.
 

به انتظار تصویر تو
این دفتر خالی
تاچند
تا چند
ورق خواهد زد؟

جریان باد را پذیرفتن
و عشق را
که خواهر مرگ است

و جاودانگی
رازش را
با تو درمیان نهاد

پس به هیئت گنجی در آمدی:
بایسته وآزانگیز
گنجی از آن دست
که تملک خاک را و دیاران را
از این سان
دلپذیر کرده است!

نامت سپیده دمی است که بر پیشانی آفتاب می گذرد
- متبرک باد نام تو -

و ما همچنان
 دوره می کنیم
شب را و روز را
هنوز را...

کار

 

خدایا صبر عطا فرما!

نمی‌دانم شمایی که دارید این پست را می‌خوانید شاغل هستید یا نه. اگر باشید باید حرفم را بفهمید: گاهی بالا و پایین‌های رفتاری آدم‌ها و عدم مسئولیت‌پذیریشان در کار طاقت آدم را طاق می‌کند! دوست داری خیلی رک و رو راست به طرف بگویی "عزیزم! مراجعه‌ی منظم به یک مشاور روانشناس برای شما واجب‌تر از آمدن سر کار است."

والا به خدا!

تو خود حجاب خودی...

 

 

تا حالا پشت سرتان را نگاه کردید ببینید در این مدتی که گذشته نسبت به خودتان چه حسی داشتید؟ همیشه که نباید احساساتمان را نسبت به آدم‌ها و اتفاقات آن بیرون را بسنجیم. تا حالا خودتان را بغل کرده‌اید؟ نوازش کرده‌اید؟ اصلا می‌دانید چه کیفی دارد آدم دست‌هایش را دور خودش حلقه کند و به خودش حرف‌های آرام‌بخش بزند؟ 

آدم تنهاست. آدم هرکاری هم بکند، هزارتا رفیق شفیق گرمابه و گلستان و یار و معشوق هم که داشته باشد،‌تنهاست. به نظر من هرچه زودتر این را بفهمیم، زندگی آسان‌تر می‌شود. آدم‌هایی که توی مسیر زندگی همراهمان می‌شوند، "هم‌راه" ما هستند و این، چیزی از تنهایی درونیمان نمی‌کاهد.

نمی‌دانم چرا وقتی حرف از تنهایی می‌شود همه غصه‌ی‌شان می‌شود. در نظر من تنهایی، یکی از زیباترین نعمت‌هاست. تنها می‌شوی، سکوت می‌کنی و آن وقت است که اگر گوش شنوا داشته باشی،‌صدای درون تو بلند می‌شود. نجواهای روحت، زمزمه‌های خالصت و هر آنچه که  چیزی ورای هیاهوهای دنیای پر هیاهوی امروز است، شروع به سخن گفتن می‌کند. 

با خودتان دوست شوید. لذت عمیق دوست شدن با خودتان را بچشید. به خاطر آدم‌ها،‌ عشق‌ها، خاطره‌ها، موقعیت‌ها و هر آن چیزی که در نظرتان می‌بایست می‌شده و نشده، خود نازنینتان را سرزنش نکنید. با خودتان،‌با تنهاییتان رفیق شوید تا روحتان شفاف و زلال شود، تا هرآنچه پیش می‌آید از شما عبور کند، بگذرد... بدون اینکه ذره‌ای از غبارش بر دامن روح زیبای شما بنشیند....

عبور

+ حس وقتی که چیزی رو تجربه می‌کنی که هربار قبل از این، تجربه کردنش  مثل فرو رفتن خنجر تو پهلوت بوده. فرو رفتنش و در اومدنش، دوباره فرو رفتنش و در اومدنش... اما بعد مدت‌ها، وقتی دوباره تجربه‌اش می‌کنی،‌ می‌بینی دیگه دردت نمیاد. دیگه خنجری وجود نداره... چند لحظه مکث می‌کنی،‌چند لحظه خودت رو نگه می‌داری تو اون وضعیت که مطمئن شی تک تک سلول‌های بدنت، بند بند روحت، فهمیدن این همون موقعیت تلخ و گزنده‌‌ی قدیمیه... اما باز هم هیچی... هیچ دردی نیست. هیچ جای قلبت تیر نمی‌کشه. فقط لبخند می‌زنی و عبور می‌کنی...

 

+ این حس رو تجربه کردین؟ به نظرم نزدیک‌ترین حس به کلمه‌ی رهایی، شاید همین حس باشه. وقتی می‌فهمی دیگه کسی، چیزی،‌ موقعیتی، حرفی، رفتاری، نمی‌تونه تو رو ناراحت کنه. بعضی‌ها عقیده دارن همین موضوع راجع به خوشحالی هم باید صدق کنه تا آدم از همه‌ی قید و بندها رها باشه و آرامش واقعی رو تجربه کنه. من هنوز درکش نکردم. وقتی هیچی نتونه خوشحالمون کنه، یه حس کرخت یکنواخت دست میده به زندگیمون که مثبت نیست.(نظر شما چیه؟)

جان بی تو خُرَم کی شود...؟

حالا دیگر مَردی را دارم که دلم برای یک عمر می‌خواهَدَش و دلش برای یک عمر می‌خواهَدَم و می‌توانم سرم را بگذارم روی شانه‌هایش و بگویَم:

"چنانت دوست می‌دارم، که گر روزی فراق افتد، تو صبر از من توانی کرد و من صبر از تو نتوانم..."

 

پ.ن: خدایا شکر نعمت‌هایت. شکر بنده‌های خوبت...